Gỡ "thẻ vàng" thủy sản: Nâng cao hiệu quả thực thi pháp lý

02:01, 09/01/2020
.
(Báo Quảng Ngãi)- Bên cạnh ghi nhận những chuyển biến của ngành thủy sản Việt Nam, Đoàn Thanh tra của Tổng vụ các vấn đề về Biển và Thủy sản của Ủy ban Châu Âu (Đoàn thanh tra EC) đề nghị Việt Nam cần thực hiện có hiệu quả các nội dung của Luật Thủy sản.
Sau khi kiểm tra việc thực thi các khuyến nghị về chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), từ ngày 5 -14.11.2019, Đoàn thanh tra EC khẳng định: Nếu Việt Nam chưa giải quyết được vấn đề tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, thì Ủy ban Châu Âu (EC) sẽ không gỡ “thẻ vàng” IUU.
 
Những tín hiệu tích cực
 
Theo đánh giá của Bộ NN&PTNT, việc thực hiện 9 nhóm khuyến nghị của EC đã đạt nhiều kết quả quan trọng. Nhất là sự thay đổi, hoàn thiện thể chế và kiểm soát hoạt động của tàu cá. Vì vậy, tại vùng quốc đảo Thái Bình Dương đã không còn trường hợp tàu cá của Việt Nam vi phạm IUU. Riêng công tác theo dõi, kiểm soát, kê khai tàu cá cũng đã đạt những kết quả tích cực.
 
Đó là, hệ thống giám sát tàu cá đặt tại Tổng cục Thủy sản đảm bảo giám sát được trên 31,5 nghìn tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên. Đồng thời, các địa phương ven biển và cơ quan chức năng cũng có thể truy cập hệ thống giám sát tàu cá trên, để nắm bắt kịp thời thông tin hoạt động tàu cá, phục vụ công tác quản lý và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác. 
 
Ủy ban Châu Âu chưa gỡ
Ủy ban Châu Âu chưa gỡ "thẻ vàng" IUU đối với ngành thủy sản Việt Nam, vì kết quả thực hiện các khuyến nghị chưa đạt hiệu quả, nhất là công tác quản lý hoạt động tàu cá.
 
“Một trong những nỗ lực tích cực nhất trong công tác quản lý khai thác thủy sản là việc ban hành quyết định giao hạn ngạch giấy phép khai thác thủy sản xa bờ cho 28 tỉnh, thành ven biển. Điều này đã góp phần ngăn chặn và giảm thiểu tình trạng tàu cá vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài. Riêng Quảng Ngãi, từ năm 2017 đến nay, không có tàu cá vi phạm khai thác trái phép vùng biển nước ngoài”, Chi cục phó Phụ trách Chi cục Thủy sản tỉnh Phùng Đình Toàn cho biết.
 
Ngoài ra, quy trình theo dõi, kiểm soát, giám sát tàu cá và kiểm soát sản lượng qua cảng cũng cải thiện đáng kể. Nhất là việc triển khai lắp đặt thiết bị giám sát tàu cá; ban hành và thực thi đánh dấu tàu cá theo khuyến nghị của EC, để kiểm soát tàu cá hoạt động trên biển...
 
“Không đóng mới tàu cá nếu còn vi phạm”
 
Mặc dù đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam, nhưng theo công thư thông báo của EC, thì mức xử phạt vi phạm trong lĩnh vực thủy sản theo Nghị định 42/2019 còn nhẹ so với khu vực và thế giới; giải pháp thực hiện đánh dấu tàu cá, lắp đặt thiết bị hành trình đối với tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên chưa khả thi...
 
Đặc biệt, việc triển khai các nội dung của Luật Thủy sản vẫn chưa đạt hiệu quả như cam kết (như tiến độ lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá còn chậm, giám sát tàu cá và sử dụng hệ thống giám sát tàu cá còn nhiều lỗi kỹ thuật...). Ngoài ra, quy mô đội tàu của cả nước còn lớn, dẫn đến tình trạng nguồn lợi thủy sản bị khai thác cạn kiệt...
 
Với những tồn tại trên, EC khuyến cáo Việt Nam cần sớm có giải pháp giám sát việc triển khai thực thi pháp luật và khung pháp lý trong thực tế, cũng như chấm dứt tình trạng tàu cá vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài. Đồng thời, EC cũng gia hạn cho cho Việt Nam 6 tháng tiếp tục thực hiện các khuyến nghị, để được gỡ “thẻ vàng” IUU. 
 
Theo báo cáo của Bộ NN&PTNT, hiện vẫn còn 8 tỉnh có vi phạm những vấn đề mà EC đưa ra. Một số tỉnh vẫn chưa quyết liệt trong việc thực hiện những nhóm khuyến nghị của EC cũng như các nội dung của Luật Thủy sản.
 
Chính vì vậy, bên cạnh việc xây dựng và thực thi các biện pháp quản lý nhằm đảm bảo cân bằng giữa đội tàu khai thác với nguồn lợi hải sản, thời gian tới, Bộ NN&PTNT sẽ tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá cụ thể kết quả và tiến độ thực hiện việc khắc phục IUU tại các địa phương. Đối với công tác quản lý tàu cá, để cân bằng giữa đội tàu khai thác với hiện trạng nguồn lợi hải sản, cần cấm đóng mới tàu cá, thu hồi giấy chấp thuận đóng mới đối với các trường hợp chưa triển khai đóng tàu.     
  
 Bài, ảnh: MỸ HOA
 
 
 

.