Giải pháp xây dựng xã đạt chuẩn quốc gia về y tế

(Báo Quảng Ngãi)- Trong 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới (NTM), thì tiêu chí về y tế (tiêu chí 15) giữ vai trò hết sức quan trọng, vì đó là nền tảng cho sự phát triển bền vững.

 Khởi sắc y tế cơ sở

Cách đây hơn chục năm, hầu hết các trạm y tế xã, thị trấn trên địa bàn tỉnh đều xập xệ, xuống cấp, xây dựng không đúng chuẩn. Còn hiện nay thì đã có nhiều khởi sắc, thông qua các nguồn lực đầu tư, các địa phương đã nỗ lực xây dựng nhiều trạm y tế khang trang, hiện đại đáp ứng yêu cầu mới. Thực hiện Đề án củng cố và hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở tỉnh Quảng Ngãi, hàng năm Sở Y tế và UBND các huyện, thành phố đã chú trọng đến việc xây dựng xã đạt chuẩn quốc gia và tiêu chí quốc gia về y tế. Tính đến nay, toàn tỉnh có 106 xã đạt chuẩn Bộ tiêu chí quốc gia về y tế. Toàn tỉnh cũng đã tập trung xây dựng mới và nâng cấp tổng cộng 90 trạm y tế.

Nhờ đầu tư cơ sở vật chất khang trang nên xã Tịnh Trà (Sơn Tịnh) đã đạt tiêu chí quốc gia về y tế, cơ hội để địa phương đạt xã NTM vào năm 2015.

Trong số 78 xã đạt chuẩn quốc gia về y tế, nhiều trạm y tế được xây mới khang trang và đầy đủ các phòng chức năng và công trình phụ trợ theo quy định với quy mô công trình nhà cấp IV, cấp III; trang thiết bị được đầu tư mới; 100% trạm y tế đã triển khai khám, chữa bệnh BHYT. Các chỉ số chăm sóc sức khỏe cho nhân dân đạt nhiều tiến bộ, tỷ lệ trẻ dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ, luôn duy trì >95%; tỷ lệ mắc và chết do một số bệnh truyền nhiễm nguy hiểm gây dịch, đặc biệt là bệnh có vắc-xin phòng ngừa ở trẻ em đã giảm rõ rệt; duy trì kết quả thanh toán bại liệt và loại trừ uốn ván sơ sinh; các chương trình y tế quốc gia (phòng chống sốt rét, sốt xuất huyết, phong, lao, bướu cổ...) được triển khai rộng khắp và có hiệu quả.

Sơn Thành (Sơn Hà) là một trong những xã điểm của tỉnh trong xây dựng NTM, nên xác định y tế là một những tiêu chí “khó” trên lộ trình về đích NTM. Do đó, chính quyền địa phương đã tập trung mọi nguồn lực hoàn thiện cơ sở vật chất và các chỉ tiêu trong bộ tiêu chí, đến nay, địa phương đã sớm đạt tiêu chí quốc gia về y tế giai đoạn 2011-2015. Không chỉ Sơn Thành, mà các địa phương ở huyện Sơn Hà, thông qua nguồn vốn 30a của Chính phủ, địa phương đã đầu tư hàng chục tỷ đồng để hoàn thiện cơ sở vật chất tuyến y tế cơ sở. Đây chính là tiền đề tạo động lực cho các địa phương đạt các tiêu chí về y tế xã.

Ông Đặng Minh Hoàng- Giám đốc Trung tâm y tế huyện Sơn Hà cho biết: Hầu hết 14 trạm y tế trên địa bàn huyện đã được đầu tư xây dựng khá khang trang. Điển hình như các Trạm y tế Sơn Hạ, Sơn Nham, Sơn Cao đã được đầu tư xây dựng với kinh phí hơn 4 tỷ đồng/trạm. Đến nay, Sơn Hà có 4 xã đạt chuẩn về y tế. Chính vì vậy mà người dân địa phương rất phấn khởi khi khám chữa bệnh tại tuyến y tế cơ sở. Ông Đinh Văn Lo (65 tuổi), ở xã Sơn Kỳ cho biết: “Từ ngày trạm y tế xã xây dựng khang trang, có bác sĩ về làm việc, bà con trong xã phấn khởi lắm. Trước đây, bà con mình ốm đau, ở nhà cúng bái không đi viện, sau khi được cán bộ y tế giải thích, bây giờ chỉ tin vào bác sĩ điều trị thôi”.

Còn đối với huyện Nghĩa Hành, mục tiêu chinh phục các tiêu chí trong Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã là một trong những nấc thang quan trọng sớm đưa huyện cán đích nông thôn mới vào 2015. Đến nay, toàn huyện có 8/12 xã đạt chuẩn quốc gia và tiêu chí quốc gia về y tế. Để không “rớt chuẩn”, hằng năm địa phương đều trích kinh phí để duy tu, sửa chữa, nâng cấp các trạm y tế và chủ động bố trí diện tích đất đủ tiêu chuẩn cho việc xây dựng trạm y tế.

Cần thêm trợ lực

Người dân khám chữa bệnh tại Trạm y tế xã Ba Xa (Ba Tơ).

 Một điều dễ nhận thấy là trong Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã giai đoạn 2011-2020, không ít tiêu chí mới cao hơn so với điều kiện thực tế của các trạm y tế xã, phường, thị trấn. Các tiêu chí khó đạt chủ yếu tập trung vào các nội dung như cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực, vệ sinh môi trường. Trong đó, tiêu chí về trang thiết bị là khó thực hiện nhất, vì phần lớn thiết bị y tế đều đắt tiền, nhiều chủng loại (176 loại), trong đó có 3 loại thiết bị bắt buộc như máy siêu âm, điện tim, đo đường huyết. Do đó, việc thực hiện tiêu chí này ở tuyến y tế cơ sở là hết sức khó khăn trong điều kiện ngân sách đầu tư cho ngành y tế còn nhiều hạn chế. Đó là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tỷ lệ các xã đạt bộ tiêu chí còn thấp, chưa đảm bảo tiến độ, chất lượng khám chữa bệnh cho người dân ở các trạm y tế còn nhiều bất cập.

Thực tế cho thấy, xây dựng xã đạt chuẩn quốc gia về y tế đã khó, việc duy trì các xã đạt chuẩn bền vững lại còn khó khăn hơn. Ngoài cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, nguồn nhân lực chưa đồng bộ, các xã còn gặp không ít rào cản từ các chỉ tiêu về tỷ lệ người dân tham gia BHYT, DS-KHHGĐ,  giảm mức sinh, chỉ tiêu mất cân bằng giới tính khi sinh, tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên, cơ cấu nhân lực...

 Mặc dù tỉnh ta đã có nhiều nỗ lực trong việc nâng cao năng lực hoạt động cho mạng lưới y tế cơ sở, song xét về tiêu chí và từng chỉ tiêu cụ thể thì vẫn đang còn là thách thức đối với các địa phương. Hiện ngành y tế và các cấp ngành liên quan đã và đang tổ chức rà soát, đánh giá thực trạng hoạt động y tế tại các xã, thị trấn để tìm ra những thuận lợi, khó khăn của từng địa phương, từ đó tìm ra các giải pháp khắc phục.

Việc xây dựng các trạm y tế xã trong hợp phần xây dựng NTM tại các xã điểm là cần phải làm ngay. Vì vậy, cùng với sự nỗ lực của ngành y tế, các địa phương cần xây dựng kế hoạch và có lộ trình thực hiện cụ thể, kèm theo đó là những giải pháp đồng bộ, phù hợp với hoàn cảnh thực tế. Đây cũng là tiền đề quan trọng để các địa phương hoàn thành tiêu chí y tế trên bước đường xây dựng NTM.

                  


Kim Ngân