Nước mắm và nước chấm

09:03, 23/03/2019
.

(Báo Quảng Ngãi)- Ngày 8.3 vừa qua, Bộ NN&PTNT tổ chức họp báo thông tin về dự thảo tiêu chuẩn nước mắm. Tại cuộc họp, Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT) đã đưa ra dự thảo “Tiêu chuẩn Quốc gia về quy phạm thực hành sản xuất nước mắm”, được khuyến nghị đối với sản phẩm nước mắm truyền thống.  

TIN LIÊN QUAN

Ngày 8.3 vừa qua, Bộ NN&PTNT tổ chức họp báo thông tin về dự thảo tiêu chuẩn nước mắm. Tại cuộc họp, Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT) đã đưa ra dự thảo “Tiêu chuẩn Quốc gia về quy phạm thực hành sản xuất nước mắm”, được khuyến nghị đối với sản phẩm nước mắm truyền thống.

Cách đây vài năm, đã rộ lên chuyện nước mắm truyền thống và nước mắm công nghiệp mà trong câu chuyện này, lại một lần nữa người ta lại thấy mùi... lợi ích nhóm trong tác động bằng truyền thông tới vị trí của chén nước mắm truyền thống trong mâm cơm của người dân. Những kỷ luật mà một số nhà báo và tờ báo đã phải nhận sau vụ việc này lẽ ra phải khiến người ta tỉnh ngộ khi mập mờ muốn “nâng” nước chấm công nghiệp lên thay chỗ cho nước mắm truyền thống trong mâm cơm gia đình.

Đúng là nước chấm công nghiệp có lợi thế giá rẻ, tiện dụng, các quán ăn và nhà hàng dễ mua dùng, vì thực khách khi vào quán ăn và nhà hàng thường không mấy quan tâm tới nước chấm hay nước mắm. Nhưng nước chấm công nghiệp không thể thay được nước mắm truyền thống và không thể trở thành một sản phẩm mang thương hiệu đặc thù kiểu như “nước mắm Phú Quốc” hay “nước mắm Phan Thiết” được. Chỉ những thương hiệu nước mắm truyền thống được cả nước biết đến mới có thể xuất khẩu, mới trở thành thương hiệu mang nhãn Made in Việt Nam, và mới là món thực phẩm được người Việt chọn cho bữa cơm hằng ngày của mình.

Lẽ ra, Bộ NN&PTNT nên có chương trình quảng bá nước mắm Phú Quốc hay nước mắm Phan Thiết vượt ra biên giới biên giới nước mình. Lâu nay, nhãn hiệu “Nước mắm Phú Quốc” đã bị Thái Lan làm giả và đưa ra bán ở nhiều nước trên thế giới. Tôi đã từng ăn nước mắm “Phú Quốc... Thái Lan” tại một nhà hàng Việt tại Paris và nếu không được chủ nhà hàng giải thích, thì cứ tưởng đó là mắm Phú Quốc của Việt Nam mình. Việc cần làm là lấy lại thương hiệu cho nước mắm Phú Quốc bị người ta “cầm nhầm”, chứ không phải gây khó khăn cho mắm Phú Quốc nói riêng, mắm truyền thống nói chung, để... bán mắm công nghiệp.

Mắm công nghiệp cứ bán, nhưng phải ghi rõ là “nước chấm” để phân biệt với nước mắm truyền thống. Vậy thôi. Đừng đánh lận con đen, theo kiểu mắm Thái Lan lại ghi là “mắm Phú Quốc”.

Còn thì quy trình sản xuất nước mắm truyền thống đã có từ ngày xưa, từ khi nó còn là một món ăn của người Chăm, sau được người Việt tiếp thu bí quyết sản xuất, chứ không phải bây giờ mới có. Hồi xưa thì chẳng có “Tiêu chuẩn quốc gia” nào về nước mắm truyền thống cả, cứ mắm ngon, mắm có thương hiệu nổi tiếng là người ta mua để dùng, vậy thôi. Và người dùng biết ngay mắm nào ngon, mắm nào dở khi trực tiếp ăn.

Nếu bây giờ cần kiểm tra, thì cứ kiểm tra quy trình sản xuất, xem có đúng với quy trình cha ông mình hồi xưa làm mắm hay không, chứ đừng “sáng tạo” ra những tiêu chuẩn mới xa lạ với quy trình sản xuất mắm truyền thống.    

Không ai cấm cản chuyện sản xuất nước mắm công nghiệp, bán giá rẻ. Nhưng phải công khai quy trình sản xuất loại “nước mắm” này, và nói rõ, nó là “nước chấm”, chứ không phải nước mắm. Chính sự mập mờ hiện tại giữa nhãn hiệu nước mắm truyền thống và nước mắm công nghiệp đã gây bất lợi rất nhiều cho làng nghề làm nước mắm truyền thống. Cần công khai, minh bạch nhãn hiệu và quy trình sản xuất để mỗi sản phẩm có chỗ đứng riêng của mình và thuận lợi cho người tiêu dùng khi chọn mua.

Trong khi nước mắm truyền thống vẫn sản xuất theo quy trình truyền thống từ ngàn xưa, thì nước chấm công nghiệp lại dùng phương pháp sử dụng tới gần 20 thành phần như: Nước, muối, cốt cá cơm, đường, chất điều vị, chất bảo quản, chất tạo màu, hương cá... Thậm chí, có loại mắm công nghiệp không dùng cốt cá mà dùng hóa chất. Chỉ cần công khai thành phần nguyên liệu sản xuất là người mua biết ngay và lựa chọn đúng sản phẩm mình cần mua. Như thế, gọi là sự lương thiện trong sản xuất và tiếp thị sản phẩm.

THANH THẢO   
 


.